Liftlər müasir dünyada urbanizasiya və hündür mərtəbəli binaların artması ilə həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilib.

Liftlər müasir dünyada urbanizasiya və hündür mərtəbəli binaların artması ilə həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilib. İstər yaşayış binalarında, istərsə də ticarət mərkəzlərində və sənaye obyektlərində liftlərin quraşdırılması (lift montajı) xüsusi mühəndislik biliyi, dəqiqlik və təhlükəsizlik standartlarına ciddi riayət tələb edən mürəkkəb bir prosesdir. Bu blog yazısında liftlərin quraşdırılması prosesini, növlərini, təhlükəsizlik qaydalarını və bu işdə diqqət yetirilməli olan əsas məqamları ətraflı şəkildə araşdıracağıq.

Liftlərin Quraşdırılması Nədir və Niyə Vacibdir?

Liftlərin quraşdırılması sadəcə bir kabinin yuxarı və aşağı hərəkət etməsini təmin etmək deyil. Bu, binanın arxitekturasına uyğunlaşdırılmış, sərnişinlərin və yüklərin təhlükəsizliyini təmin edən, uzunömürlü mexaniki və elektron sistemlərin inteqrasiyasıdır. Düzgün quraşdırılmamış liftlər gələcəkdə tez-tez xarab ola bilər, yüksək səs-küylə işləyər və ən pisi, insan həyatı üçün təhlükə yarada bilər. Buna görə də, lift montajı mütləq sertifikatlı mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilməlidir.

Liftlərin Növləri və Seçim Meyarları

Quraşdırma prosesinə başlamazdan əvvəl binanın tələbatına uyğun lift növünü seçmək lazımdır. Liftlərin quraşdırılması zamanı ən çox istifadə olunan növlər aşağıdakılardır:

1. Sərnişin Liftləri

Yaşayış binaları, otellər və ofislər üçün nəzərdə tutulur. Əsas məqsəd insanların rahat və sürətli daşınmasıdır. Dizayn və sürət bu liftlərdə əsas faktordur. Sərnişin liftləri üçün buraya keçid edin.

2. Yük Liftləri

Fabriklər, anbarlar və ticarət mərkəzləri üçün idealdır. Bu liftlər daha geniş kabinə və yüksək yük götürmə qabiliyyətinə malik olur (məsələn, 1000 kq-dan 5000 kq-a qədər).

3. Xəstəxana Liftləri

Xəstəxanalar üçün xüsusi olaraq dizayn edilir. Bu liftlər xərəklərin rahat daxil olması üçün dərin kabinəyə və xəstələrin sarsılmaması üçün çox hamar hərəkət mexanizminə malik olmalıdır. Xəstəxəna liftləri üçün buraya keçid edin.

4. Panoramik Liftlər

Estetik görünüşün ön planda olduğu ticarət mərkəzləri və biznes plazalar üçün nəzərdə tutulur. Kabin adətən şüşədən hazırlanır.

5. Kottec və Villa Liftləri (Ev Liftləri)

Şəxsi evlər üçün nəzərdə tutulan, aşağı sürətli lakin yüksək komfortlu və kompakt liftlərdir.

Liftlərin Quraşdırılması Prosesi: Addım-Addım

Lift montajı bir neçə mərhələdən ibarət olan texniki prosesdir. Hər bir mərhələ bir-biri ilə sıx bağlıdır və ardıcıllıqla yerinə yetirilməlidir.

Mərhələ 1: Layihələndirmə və Mühəndislik Hesablamaları

İşin ən vacib hissəsi kağız üzərində başlayır. Binanın şaxta ölçüləri, mərtəbələrarası məsafə, tələb olunan sürət və yük götürmə qabiliyyəti hesablanır. Mühəndislər liftin hansı sistemlə (elektrikli, hidravlik və ya dişli/dişsiz) işləyəcəyini müəyyən edirlər.

Mərhələ 2: Şaxtanın Hazırlanması və Yoxlanılması

Liftin hərəkət edəcəyi tunel (şaxta) təmiz, quru və yanğına davamlı olmalıdır. Montajçılar şaxtanın divarlarının şaquli (plumb) olub-olmadığını lazer cihazları ilə yoxlayırlar. Əgər əyrilik varsa, bu, liftin titrəməsinə səbəb ola bilər.

Mərhələ 3: İstiqamətləndirici Relslərin Quraşdırılması (Raylar)

Lift kabini və əks çəki (qravitasiya çəkisi) havada asılı qalmır, onlar xüsusi polad relslər üzərində hərəkət edir. Bu relslərin divara bərkidilməsi prosesi millimetrik dəqiqlik tələb edir. Relslərin birləşmə nöqtələri elə hamarlanmalıdır ki, lift hərəkət edərkən sərnişinlər heç bir "tıqqıltı" hiss etməsinlər.

Mərhələ 4: Mühərrik və Mexaniki Sistemlərin Montajı

Liftin "ürəyi" sayılan mühərrik (motor) adətən şaxtanın yuxarı hissəsindəki maşın otağına və ya birbaşa şaxtanın içinə (maşın otaqsız liftlər - MRL) quraşdırılır. Kanatlar (troslar), sürət məhdudlaşdırıcılar və əyləc sistemləri bu mərhələdə yerləşdirilir.

Mərhələ 5: Kabin və Qapıların Quraşdırılması

Kabin platforması yığılır və divarları qaldırılır. Eyni zamanda mərtəbə qapıları (xarici qapılar) hər mərtəbədə yerləşdirilir. Qapı mexanizmlərinin düzgün işləməsi çox vacibdir, çünki lift nasazlıqlarının böyük bir hissəsi məhz qapı sistemlərində yaranır.

Mərhələ 6: Elektrik Naqilləri və İdarəetmə Paneli

Liftin "beyni" idarəetmə panelidir. Bütün sensorlar, çağırış düymələri, təhlükəsizlik dövrələri və mühərrik arasındakı əlaqə elektrik kabelləri vasitəsilə qurulur. Bu sistem mürəkkəb proqram təminatı ilə işləyir.

Mərhələ 7: Sınaq və Tənzimləmə (Commissioning)

Fiziki quraşdırma bitdikdən sonra lift dərhal istifadəyə verilmir. Mütəxəssislər lifti müxtəlif yüklərlə (boş, yarım dolu, tam dolu) sınaqdan keçirirlər. Əyləc məsafəsi, qapıların açılıb-bağlanma sürəti və kabin içi vibrasiya test edilir.

Lift Quraşdırılmasında Təhlükəsizlik Standartları

Azərbaycanda və beynəlxalq aləmdə liftlərin quraşdırılması ciddi standartlarla tənzimlənir (məsələn, EN 81 Avropa standartları). Təhlükəsizlik baxımından aşağıdakı sistemlərin mövcudluğu mütləqdir:

• Paraşüt sistemi: Liftin kanatları qırılarsa və ya sürət normadan artıq olarsa, lifti relslərə kilidləyərək saxlayan mexanizm.
• Həddindən artıq yük sensoru: Liftə normadan artıq yük mindikdə hərəkəti dayandıran sistem.
• Ups (Fövqəladə xilasetmə sistemi): Elektrik kəsildikdə lifti ən yaxın mərtəbəyə gətirib qapılarını açan batareya sistemi.
• İşıq baryerləri: Qapıların arasında insan və ya əşya olduqda qapıların bağlanmasına mane olan sensorlar.

Lift Seçimi Zamanı Diqqət Yetirilməli Məqamlar

Əgər bir tikinti şirkəti və ya bina sahibi olaraq lift sifariş etmək istəyirsinizsə, qiymətlə yanaşı aşağıdakı amillərə də diqqət yetirməlisiniz:

1. Enerji Səmərəliliyi: Müasir liftlər (xüsusilə dişlisiz motorlar və regenerativ drayvlar) köhnə modellərə nisbətən 40-50% daha az enerji sərf edir.
2. Səs Səviyyəsi: Yaşayış binalarında liftin səssiz işləməsi komfort üçün vacibdir.
3. Texniki Servis İmkanları: Lifti quraşdıran şirkətin ehtiyat hissələrini tez təmin edə bilməsi və 24/7 servis xidmətinin olması vacibdir.
4. Zəmanət Müddəti: Keyfiyyətli lift şirkətləri adətən quraşdırmadan sonra 1-3 il zəmanət təqdim edirlər.

Liftlərin Quraşdırılmasından Sonra Texniki Baxış

Liftlərin quraşdırılması prosesin yalnız başlanğıcıdır. Liftin uzun illər problemsiz işləməsi üçün aylıq texniki baxış (servis) mütləqdir. Texniki baxış zamanı yağlama, təmizləmə, kanatların gərginliyinin yoxlanılması və təhlükəsizlik dövrələrinin testi həyata keçirilir. Unutmayın ki, vaxtında edilməyən servis həm təhlükəsizliyi riskə atır, həm də gələcəkdə daha bahalı təmir xərclərinə yol açır.

Bakıda Lift Quraşdırılması Qiymətləri

Liftlərin qiyməti bir çox faktordan asılı olaraq dəyişir:

• Mərtəbə sayı (dayanacaq sayı).
• Liftin yük götürmə qabiliyyəti.
• İnteryer dizaynı (paslanmaz polad, şüşə, qızılı örtük və s.).
• İstehsalçı ölkə (Avropa, Türkiyə, Çin, Koreya, Yaponiya liftləri).
• Mexanizm növü (MRL, Hidravlik).

Dəqiq qiymət almaq üçün mütləq peşəkar şirkətlərdən yerində baxış və smeta tələb etmək lazımdır.

LİFT HESABLAMASI ÜÇÜN BURAYA KLİKLƏYİN

Nəticə

Liftlərin quraşdırılması, binanın dəyərini və sakinlərinin həyat keyfiyyətini birbaşa təsir edən ciddi bir investisiyadır. Bu prosesdə peşəkarlığa, keyfiyyətli materiallara və təhlükəsizlik standartlarına üstünlük vermək lazımdır. Doğru planlama və peşəkar montaj komandası ilə quraşdırılan liftlər onilliklər boyu təhlükəsiz və komfortlu xidmət göstərəcəkdir.

Əgər binanız üçün etibarlı lift quraşdırılması xidməti axtarırsınızsa, mütləq lisenziyalı və portfelində uğurlu layihələr olan şirkətlərə müraciət edin.

 

---

Tez-Tez Verilən Suallar (FAQ)

1. Liftin quraşdırılması nə qədər vaxt aparır?
Liftin növündən və mərtəbə sayından asılı olaraq, standart bir sərnişin liftinin montajı orta hesabla 2-4 həftə çəkə bilər. Lakin liftin sifarişi və idxalı 1-3 ay çəkə bilər.

2. Lift quraşdırıldıqdan sonra nə qədər tez-tez yoxlanılmalıdır?
Qanunvericiliyə və təhlükəsizlik qaydalarına əsasən, liftlərə ayda ən azı bir dəfə profilaktik texniki baxış keçirilməlidir.

3. Hansı lift daha yaxşıdır: Hidravlik yoxsa Elektrikli?
Hündür binalar və yüksək sürət tələb olunan yerlər üçün elektrikli (troslu) liftlər daha yaxşıdır. Az mərtəbəli (maksimum 4-5 mərtəbə) binalar və ya evlər üçün hidravlik liftlər daha səssiz və qənaətcil ola bilər.

4. Köhnə binalara sonradan lift quraşdırmaq mümkündürmü?
Bəli, mümkündür. Əgər bina daxilində şaxta yeri yoxdursa, binanın fasadına (çöl tərəfinə) metal konstruksiyalı şaxta yığılaraq lift quraşdırıla bilər.